Ngày 01/01/1997, tỉnh Bắc Giang chính thức đi vào hoạt động theo đơn vị hành chính mới, sau khi tách ra từ tỉnh Hà Bắc, theo Nghị quyết của Quốc hội khóa IX. Sau 20 tái lập, phát huy truyền thống lịch sử với tinh thần thượng võ của người dân xứ Bắc, Đảng bộ và nhân dân Bắc Giang đã đoàn kết, phấn đấu vượt qua nhiều khó khăn, thách thức đưa Bắc Giang từ một tỉnh thuần nông trở thành tỉnh phát triển trên các mặt kinh tế, văn hóa, xã hội.
Cụ thể về kinh tế của tỉnh liên tục tăng trưởng khá, tạo bước đột phá về chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa. Sản xuất công nghiệp trở thành động lực chính để phát triển kinh tế- xã hội. Cơ cấu kinh tế chuyển mạnh theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, giảm tỷ trọng nông, lâm nghiệp và thủy sản. Năm 2016, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm của tỉnh (GRDP) tăng cao nhất kể từ năm 1997, ước đạt 10,4%. GRDP bình quân/người ước đạt 1.750 USD, tăng 260 USD so với năm 2015.
Công nghiệp phát triển nhanh cả về không gian, quy mô và trình độ công nghệ, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Năm 2016, giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 73.450 tỷ đồng, tăng 23,8% so với năm 2015. Dịch vụ phát triển đa dạng, ngày càng nâng cao chất lượng; tiềm năng du lịch được đánh thức, mang lại kết quả bước đầu tích cực. Giai đoạn 2010- 2015, tốc độ tăng khách du lịch bình quân đạt 23,8%/năm, doanh thu du lịch tăng bình quân 37%/năm. Kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh, bình quân đạt 51%/năm, năm 2015, đạt trên 2,6 tỷ USD. Hạ tầng du lịch được quan tâm đầu tư gắn với phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội. Đã triển khai đầu tư xây dựng một số điểm du lịch có tiềm năng, sản phẩm du lịch sinh thái, lịch sử, văn hóa gắn với lợi thế của địa phương. Năm 2016, tỉnh Bắc Giang tập trung chỉ đạo, đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án Khu du lịch sinh thái- tâm linh Tây Yên Tử, dự kiến khai hội vào dịp Tết Nguyên đán 2017. Xây dựng khu Thiền viện Trúc lâm Phượng Hoàng ( Yên Dũng)... Số lượng khách du lịch tới tỉnh ước đạt 520.000 lượt, vượt 5,7% kế hoạch, tăng 21,8% so với năm 2015.
Nông nghiệp phát triển khá toàn diện, mang lại những dấu ấn, điểm sáng trong bức tranh chung của nông nghiệp cả nước. Giá trị sản xuất trên 1 ha đất sản xuất nông nghiệp năm 2005 đạt 26 triệu đồng; năm 2010 đạt 47 triệu đồng, năm 2015 đạt 86 triệu đồng, tăng 1,8 lần so với năm 2010. Năm 2016, giá trị trên 1ha đất sản xuất nông nghiệp đạt 90 triệu đồng, tăng 13,8% so với năm 2015. Tỉnh đã hình thành được một số vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung quy mô lớn, tạo được sản phẩm đặc trưng có thương hiệu như: vải thiều Lục Ngạn, lúa thơm Yên Dũng, lạc giống Tân Yên, nấm Lạng Giang; cam Đường Canh, bưởi Diễn Lục Ngạn; Na Lục Nam, gà Yên Thế... ; Bắc Giang đã có vùng trồng cây ăn quả lớn thứ 3 toàn quốc, vùng trồng vải thiều là vùng sản xuất chuyên canh đứng thứ nhất, đàn gà đứng thứ tư và là một trong 2 tỉnh có đàn lợn dẫn đầu cả nước. Xây dựng nông thôn mới đã trở thành phong trào ở các xã, các thôn; đời sống nông thôn, nông dân được cải thiện rõ rệt, bình quân tiêu chí nông thôn mới của các xã trong tỉnh cao hơn bình quân chung toàn quốc.
Trồng hoa ly cho kinh tế cao ở Song Mai
Về kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội, nhất là kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện năng, hạ tầng xã hội phát triển tương đối đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát kinh tế - xã hội. Giao thông đến trung tâm các huyện cơ bản thuận tiện; 100% số xã có đường ô tô đến trung tâm. Tỷ lệ kiên cố hóa giao thông nông thôn đạt 48%. Giai đoạn 2010-2015, hạ tầng nông thôn như: giao thông, điện, thông tin liên lạc, truyền thanh truyền hình, trường học, trạm y tế được đầu tư đến 100% các xã trong tỉnh.
Kết cấu hạ tầng văn hóa- xã hội được tăng cường, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển văn hóa, thể dục thể thao, giáo dục, y tế... Các trường học, bệnh viện được đầu tư tích cực theo hướng chuẩn hóa, 5 bệnh viện tuyến tỉnh và 10 bệnh viện huyện được cải tạo, đầu tư mới, tỷ lệ kiên cố hóa trường học đạt 85%. Hạ tầng đô thị được triển khai đầu tư theo quy hoạch, tập trung vào hạ tầng giao thông, cấp nước, cấp điện ở đô thị; hiện nay toàn tỉnh đã có 17 đô thị, trong đó thành phố Bắc Giang được công nhận là đô thị loại II và thị trấn Thắng, thị trấn Chũ được công nhận là đô thị loại IV, năm 2015 tỷ lệ dân số đô thị đạt 14,5%, tăng 5,14% so với năm 2010. Đã hoàn thành đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng một số công sở mới, công trình công cộng lớn, tạo sự thay đổi tích cực của diện mạo đô thị.
Đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt, các lĩnh vực giáo dục, y tế và các lĩnh vực xã hội khác từng bước được củng cố, phát triển, cơ bản đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển kinh tế là trung tâm, phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần xã hội. Phát triển kinh tế nhanh, kết hợp với giải quyết tốt các vấn đề xã hội làm cho đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt. Công tác xóa đói, giảm nghèo góp phần đảm bảo an sinh xã hội được quan tâm và đạt thành tích nổi bật, tỷ lệ hộ nghèo (theo tiêu chí 2011- 2015) còn 9,86 %.
Giáo dục đào tạo đạt được những tiến bộ mới, toàn diện. 55% trường mầm non, 100% trường tiểu học, 58 % trường THCS và 14,8 % trường PTTH đạt chuẩn quốc gia. Tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp PTTH, điểm bình quân thi đại học của học sinh Ninh Bình đứng trong tốp đầu toàn quốc, nhiều học sinh đoạt giải trong các kỳ thi quốc gia và quốc tế.
Lĩnh vực y tế có nhiều tiến bộ. Đến nay, toàn tỉnh đã có 172 cơ sở y tế; bình quân có 30 giường bệnh/1 vạn dân, tăng 1,36 lần; bình quân có 5,8 bác sỹ/1 vạn dân, tăng 1,7 bác sỹ so với năm 1992; 86,2% số xã đạt chuẩn quốc gia về y tế. Năm 2010, Bệnh viện đa khoa tỉnh quy mô 700 giường với trang thiết bị hiện đại hoàn thành, đưa vào sử dụng là cơ sở y tế hiện đại trong khu vực.
Các cấp ủy Đảng, chính quyền đã quán triệt và thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế đi đôi với củng cố quốc phòng- an ninh; thường xuyên chăm lo, xây dựng lực lượng quân đội nhân dân, công an nhân dân, lực lượng biên phòng trong sạch, vững mạnh, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội. Tổ chức tốt diễn tập Khu vực phòng thủ tỉnh, hoàn thành công tác di dân, tái định cư phục vụ cho dự án đầu tư xây dựng Trường bắn quốc gia khu vực 1 (TB1). Đảm bảo an ninh trật tự, an toàn trong các dịp diễn ra sự kiện lớn về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn.
Hệ thống chính trị được củng cố, chất lượng hoạt động được nâng lên. Phương thức lãnh đạo, năng lực lãnh đạo của các cấp ủy đảng từ tỉnh đến cơ sở được đổi mới, hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp được nâng lên. Công tác xây dựng Đảng được tập trung chỉ đạo toàn diện trên cả 3 mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức. Chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân và UBND các cấp ngày càng được nâng cao. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đổi mới nội dung, phương thức hoạt động. Công tác vận động quần chúng có nhiều chuyên biến rõ nét, các đoàn viên, hội viên đã thể hiện vai trò là nòng cốt và tích cực tham gia các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước nhằm thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội.
Sau 20 năm tái lập tỉnh, với sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng bộ và nhân dân các dân tộc, tỉnh Bắc Giang đã đạt được những thành tựu quan trọng và toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng. Đã từng bước khẳng định và nâng cao vị thế của tỉnh, tạo tiền đề để Bắc Giang tiếp tục tiếp tục phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới./.
Hà Yến