Di tích quốc gia khán đài B (trước đây là khán đài A) sân vận động Bắc Giang thuộc địa phận phường Ngô Quyền (TP Bắc Giang) là nơi ghi dấu sự kiện lịch sử và lưu giữ những kỷ niệm sâu sắc của Bác Hồ đối với Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bắc Giang. Nhằm phát huy giá trị lịch sử của di tích, Đảng bộ, chính quyền tỉnh và TP Bắc Giang dành nhiều sự quan tâm cho công tác tu bổ, tôn tạo.

Niềm vinh dự, tự hào

Sau khi nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời, từ năm 1946 đến năm 1963, dù bận rất nhiều việc, Bác Hồ đã 5 lần về thăm và làm việc tại tỉnh Bắc Giang. Trong những chuyến thăm ấy, TP Bắc Giang vinh dự được đón Bác 4 lần. Trong đó có 2 lần Bác gặp gỡ, nói chuyện với cán bộ và nhân dân tỉnh Bắc Giang tại khán đài A, sân vận động Bắc Giang. Đây là niềm tự hào, vinh dự lớn lao không phải địa phương nào cũng có được.

Phối cảnh tổng thể dự án tu bổ, tôn tạo di tích quốc gia khán đài B (A cũ), sân vận động Bắc Giang.

Ngược dòng thời gian, ngày 6/4/1961, Bác về thăm và nói chuyện với hơn 3,5 vạn cán bộ và nhân dân tỉnh Bắc Giang tại sân vận động Bắc Giang. Trên khán đài A, vị lãnh tụ của Đảng, người Cha già dân tộc giản dị trong bộ quần áo nâu thân thuộc. Bác thân ái hỏi thăm đồng bào và cán bộ; các đồng chí bộ đội, công an, dân quân, tự vệ, công nhân; các cụ già, thanh niên, thiếu niên, nhi đồng và kiều bào mới về nước. 

Bác khen ngợi thành tích đạt được trong những năm kháng chiến; những cố gắng, tiến bộ của nhân dân và cán bộ tỉnh Bắc Giang từ ngày hòa bình lập lại. Đồng thời, Bác nhấn mạnh những nhiệm vụ quan trọng, chỉ ra những khuyết điểm cụ thể mà địa phương cần sửa chữa, khắc phục; nhắc nhở nhiệm vụ của các đoàn thể, mỗi người trong lúc này cần tập trung sức lực để phát triển sản xuất, đấu tranh thống nhất nước nhà.

Hơn 2 năm sau, vào ngày 17/10/1963, Bác về thăm thị xã Bắc Giang. Đây là thời điểm lịch sử quan trọng của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, từ khi hai tỉnh Bắc Giang - Bắc Ninh được sáp nhập thành tỉnh Hà Bắc. Đó là Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Bắc lần thứ I được tiến hành. Lần này cũng tại khán đài A sân vận động Bắc Giang, Bác đã nói chuyện với cán bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh.

Bác căn dặn đồng bào, cán bộ và chiến sĩ phải đoàn kết, phát triển sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp, trồng cây gây rừng, cần cải tiến việc quản lý hợp tác xã, cải tiến kỹ thuật và thực hành tiết kiệm, góp phần vào công cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà. 

Chính sự quan tâm, chỉ đạo của Bác Hồ đã tiếp thêm sức mạnh, trở thành nguồn động lực tinh thần to lớn giúp cán bộ, đảng viên, nhân dân khắc phục khó khăn, phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt các nhiệm vụ được Đảng và Bác Hồ giao. 

Với ý nghĩa to lớn đó, ngày 21/6/1993, Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) có quyết định xếp hạng di tích lịch sử khán đài B (khán đài A cũ), sân vận động Bắc Giang là di tích cấp quốc gia.

Bà Ngô Thị Minh Hải (SN 1946), đảng viên 46 năm tuổi đảng, nguyên Bí thư Chi bộ tổ dân phố Á Lữ, phường Trần Phú (TP Bắc Giang) vẫn nhớ như in kỷ niệm hai lần được gặp Bác tại sân vận động Bắc Giang. Ngày ấy, bà Hải là một trong những học sinh tiêu biểu của thị xã Bắc Giang vinh dự đại diện cho hàng chục nghìn học sinh của tỉnh được đón Bác về thăm. “60 năm qua, mỗi lần có dịp ghé vào sân vận động Bắc Giang, thăm khán đài nơi Bác Hồ nói chuyện năm xưa, trong lòng tôi trào dâng cảm xúc. Hình ảnh, lời nói của Người khắc sâu trong tâm trí tôi và biết bao người”, bà Hải chia sẻ.

Xứng tầm với ý nghĩa, giá trị lịch sử

Khán đài A sân vận động Bắc Giang được xây dựng trong khoảng thời gian từ năm 1958-1960, cao hơn 10 m, khung sắt mái tôn với hai cầu thang lên xuống, hai cánh gà hai bên, diện tích mặt bằng 350 m2 ở phía Đông sân vận động, quay mặt ra quốc lộ 1A (nay là tỉnh lộ 295B). 

Nơi đây từng được chọn để tổ chức nhiều sự kiện lớn của tỉnh như: Kỷ niệm 110 năm thành lập tỉnh Bắc Giang (1895-2005); nhiều kỳ đại hội thể dục thể thao tỉnh Hà Bắc, Bắc Giang; giải thể thao quy mô cấp tỉnh, toàn quốc… 

Học sinh TP Bắc Giang tìm hiểu những tư liệu, hình ảnh Bác Hồ khi về thăm tỉnh Bắc Giang, tỉnh Hà Bắc được trưng bày tại Bảo tàng tỉnh.

Trải qua thời gian, công trình xuống cấp. Năm 2008, UBND TP Bắc Giang đã tu bổ, tôn tạo di tích quy mô nhỏ với kinh phí 800 triệu đồng, tổng diện tích toàn bộ khu vực khán đài khoảng 1,4 nghìn m2. Tuy nhiên đến nay, một số hạng mục của khu di tích xuống cấp và là nơi phục vụ luyện tập môn võ thuật của Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao TP Bắc Giang.

Qua đánh giá của chính quyền, ngành chức năng, thời gian qua, công tác quản lý và phát huy giá trị khu di tích khán đài còn hạn chế; chưa có sự quan tâm đầu tư tu bổ, tôn tạo với quy mô lớn, đồng bộ và xứng tầm. Việc cắm mốc, khoanh vùng bảo vệ đất đai, dựng bia ghi dấu sự kiện lịch sử chưa được thực hiện. 

Tư liệu, hiện vật chủ yếu về khu di tích là hình ảnh Bác Hồ về thăm và nói chuyện với nhân dân Bắc Giang hiện trưng bày tại Bảo tàng tỉnh. Được biết, hiện nay trên cả nước còn rất ít công trình gắn với những lần về thăm, làm việc của Người ở các tỉnh được giữ gìn nguyên vẹn như công trình khán đài B sân vận động Bắc Giang, nơi đã in sâu vào tâm trí nhiều thế hệ cán bộ, nhân dân các dân tộc Bắc Giang.

Một tin vui mới đây, sau khi tiến hành làm các thủ tục trình cấp có thẩm quyền, được sự nhất trí của Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh, UBND TP Bắc Giang được giao làm đầu mối cùng các sở, ngành liên quan tích cực phối hợp với chủ đầu tư là Công ty cổ phần Tập đoàn T&T Hà Nội (cũng là đơn vị tài trợ tu bổ, tôn tạo di tích) triển khai dự án tu bổ di tích với kinh phí khoảng hơn 17 tỷ đồng. 

Theo đó, các hạng mục chính sẽ được tu bổ, tôn tạo, nâng cấp như: Phù điêu Bác Hồ với nhân dân, lễ đài, cổng, cột cờ, khán đài, sân lát đá tự nhiên, cây xanh, thảm cỏ, tường rào, nội thất nhà trưng bày… 

Hiện nay, UBND TP Bắc Giang tích cực phối hợp với các bên liên quan hoàn thành các thủ tục để khởi công tu bổ công trình nhân dịp tỉnh Bắc Giang tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm và chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Bắc lần thứ I. 

Công trình dự kiến khởi công vào tháng 10 tới và hoàn thành vào dịp kỷ niệm 134 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh 19/5 (1890-2024).

Ông Nguyễn Hữu Đính, Phó Chủ tịch UBND TP Bắc Giang cho biết, công trình được tu bổ, tôn tạo, đưa vào sử dụng sẽ là địa chỉ đỏ của TP nhằm giáo dục truyền thống cách mạng của quê hương cũng như cung cấp thông tin về thân thế, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ. Đồng thời đây sẽ là nơi để nhân dân, du khách thập phương tham quan, tưởng niệm, góp phần quan trọng trong công tác tuyên truyền, nâng cao giá trị đạo đức cách mạng, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay./.

Theo Báo Bắc Giang