Việt Nam là một nước phát triển về nông nghiệp. Trong những bữa ăn sinh hoạt thường ngày của người Việt Nam thường có những món ăn bình dị, đơn giản được chế biến từ những sản phẩm đồng quê dân dã nhưng nó chứa đựng bao nhiêu ý nghĩa về một cuộc sống lao động cần cù, chịu khó, vất vả một nắng hai sương của người nông dân. Hình ảnh “ Ngày mùa” đã trở thành một bức tranh sống động, toàn cảnh về nông thôn Việt Nam….Để phong phú cho những bữa ăn hàng ngày, từ xa xưa ông cha ta đã chế biến sáng tạo ra nhiều loại món ăn khác nhau từ những sản phẩm đồng quê dân dã, ngày càng làm sinh động hấp dẫn thêm cho kho tàng ẩm thực của người Việt Nam. Một trong những món ăn dân dã mà hấp dẫn thực khách mỗi khi đến với vùng quê Bắc Giang là món bánh đa Kế.
Nói đến bánh đa, bánh tráng không chỉ có riêng ở vùng quê xứ Kinh Bắc ( Bắc Giang) mà còn có ở nhiều địa danh khác trên mọi miền tổ quốc. Nhưng món bánh đa Kế (Bắc Giang) lại có một hương vị riêng mà không thể lẫn vào món bánh đa của nơi nào khác. Bánh đa Kế không giống bất cứ những chiếc bánh của một nơi nào, bởi kích thước to lớn và mầu sắc đặc trưng làm lên sự khác biệt độc đáo này. Nhìn xa những chiếc bánh đa như chiếc nón thúng quai thao của người quan họ, duyên dáng, dịu dàng, đằm thắm tình quê. Ở Bắc Giang cũng có nhiều nơi làm bánh, như bánh đa dừa Thổ Hà Việt yên, bánh Đa Mai, nhưng bánh đa nguyên gốc truyền thống phải nói đến bánh đa của làng Kế-Bắc Giang. Bánh đa Kế là một món ăn bình dân giản dị, nhưng chứa đựng trong đó biết bao nhiêu mồ hôi công sức của người nông dân vùng Kinh Bắc xưa kia. Để trở thành một món ăn truyền thống đặc sản của người dân Bắc Giang như ngày nay, chiếc bánh đa cũng đã trải qua nhiều thăng trầm biến cố của lịch sử. Nhiều món ăn xưa kia cũng đã từng nổi tiếng nhưng rồi cũng mai một theo năm tháng thời gian, bởi nhiều lý do khác nhau như thiên tai địch họa, giặc ngoại xâm, dịch bệnh dẫn đến người dân phải tha phương cầu thực đi lưu tán khắp nơi, hoặc do nghề không được lưu truyền theo các hế hệ…. Nhưng với món ăn mang hương vị đậm đà chất quê của người dân Dĩnh Kế-Bắc Giang này thì vẫn luôn được gìn giữ lưu truyền và phát huy qua các thế hệ.
Bánh đa Kế là món bánh đặc biệt thơm ngon bởi vị bùi, thơm dòn của lạc, vừng, khoai lang hòa quện với thứ gạo ngon của vùng trung du miền núi cùng với bàn tay khéo léo của con người nơi đây đã trở thành thương hiệu của người dân Bắc Giang. Thoạt nhìn, món bánh tưởng chừng rất đơn giản, nhưng để làm nên thành phẩm đó thì lại hết sức công phu, tỉ mỉ khéo léo của người làm bánh. Nguyên liệu chế biến ra món bánh đa là loại gạo ngon, đem ngâm nước, rồi xay nhuyễn để tạo thành thứ bột nhỏ mịn và trắng muốt trộn đều với gấc chín, tiếp theo cho vào tráng sau đó rắc vừng và lạc sống đã được giã dập, rồi phủ kín lên một mặt bánh, tập trung ở chính tâm bánh và rải đều ra xung quanh. Người làng Kế thường rắc một lượt vừng đen cùng lạc sống giã dập, rồi rải bánh ra phên bằng tre để phơi khô. Sau đó bánh được nướng quạt trên than hoa đỏ lửa. Công đoạn nướng bánh vô cùng phức tạp, nướng bánh phải quạt đều tay và liên tục để bánh chín đều, đồng thời phải lật lên lật xuống. Để bánh khỏi vênh và tròn đều thi thoảng, người nướng bánh phải thường xuyên uốn, nắn, chỉnh, cho đến khi bánh chuyển sang màu vàng sẫm và dậy mùi thơm phức thì thôi. Bánh nướng xong sẽ được bảo quản trong túi nilon để tránh không khí ẩm và tăng độ giòn.
Ngày nay xã hội phát triển nhu cầu thưởng thức ẩm thực đang được mọi người hết sức quan tâm. Xu thế những món ăn truyền thống kết hợp với hiện đại đã tạo lên sự khác biệt rất phù hợp cho giới đam mê thưởng thức ẩm thực. Bánh đa Kế bản thân vị bánh đã ngon giòn hấp dẫn nếu được ăn kèm với món chim rang giềng thì càng ngon hấp dẫn bội phần. Với sự kết hợp này đã tạo ra một món ăn đặc sản mang hương vị độc đáo riêng có của người Bắc Giang. Chính vì lẽ đó, món ăn này đã xuất hiện thường xuyên trong thực đơn tại các nhà hàng, khách sạn trong tỉnh, đặc biệt đã được giới thiệu, tham gia nhiều cuộc thi ẩm thực tại các hội chợ triển lãm du lịch trong và ngoài tỉnh, tại nhiều các sự kiện món ăn đã được bình chon và đánh giá cao. Tiêu biểu năm Du lịch Quốc gia 2013 tại Hải Phòng món bánh đa Kế - chim rang giềng đã được Ban Tổ chức cấp giấy công nhận là một trong những món ngon nhất tại sự kiện. Ngày hội VHTTDL các tỉnh Đông Bắc năm 2015 món ăn đã được tham gia trình diễn vào danh mục ẩm thức Bắc Giang và đoạt giải A…
Mỗi khi thưởng thức món bánh đa Kế ăn kèm với chim rang giềng nhâm nhi chút rượu Làng Vân, chúng ta như được trở về không gian của miền quê Kinh Bắc xưa kia. Thưởng thức món quà quê dân dã ấy cũng chính là một trải nghiệm thú vị nét văn hóa cổ truyền mà theo như người Dĩnh Kế vẫn nói, đó là thưởng thức một nét đẹp ẩm thực truyền thống. Tất cả nó gợi cho ta nhớ đến hình ảnh những phiên chợ vùng quê vẳng đâu nghe câu hát: “… Vời vợi tuổi thơ một xu bánh đa vừng…”. Hình ảnh thân thương đó càng sâu đậm hơn trong tim của những người con xa quê hương, càng bồi đắp thêm tình yêu quê hương đất nước mến thương một lòng hướng về tổ quốc.Trần Anh Tuấn
Ngày cập nhật: 21/09/2015 Lượt xem: 785
