Yên Thế là một trong những lễ hội hiếm hoi được tổ chức theo lịch dương, lễ hội được tổ chức vào ngày 16/3 dương lịch hàng năm. Đây là một trong những sự kiện văn hóa lớn của tỉnh được tổ chức nhằm ca ngợi tinh thần yêu nước, đấu tranh anh dũng, bất khuất của người anh hùng dân tộc Hoàng Hoa Thám và nghĩa quân Yên Thế trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược suốt gần 30 năm ở cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Lế tế. Ảnh: Hoàng Anh
Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 nên Lễ hội kỷ niệm 138 năm cuộc khởi nghĩa Yên Thế năm nay sẽ không tổ chức phần hội, song phần Lễ vẫn sẽ được tổ chức vào 14h chiều ngày 15/3 dương lịch, bao gồm các nội dung: Lễ dâng hương tại Đền Thề, Lễ Tế, Lễ phóng sinh và một số hoạt động văn hóa tâm linh. Để đảm bảo cho phần Lễ được diễn ra trang nghiêm và trang trọng, UBND huyện Yên Thế đã tập chung chỉ đạo thị trấn Phồn Xương, cùng các cơ quan, đơn vị liên quan và từng thành viên trong Ban tổ chức chuẩn bị chu đáo các điều kiện sẵn sàng Lễ hội.
Lễ hội Yên Thế là sự kiện văn hóa đặc biệt, được tổ chức hằng năm thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn của nhân dân ta, qua đó bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển. Trung tâm Khu di tích lịch sử văn hóa cuộc khởi nghĩa Yên Thế nằm trên địa bàn thị trấn Cầu Gồ - trung tâm huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang. Tại đây có đền Thề, nơi nghĩa quân làm Lễ Tế cờ mỗi khi xuất quân đánh Giặc. Trong đền có tượng thủ lĩnh nghĩa quân Hoàng Hoa Thám. Phía sau đền Thề là Nhà trưng bày các hình ảnh và hiện vật của cuộc khởi nghĩa như súng kíp, đạn, gươm, mã tấu... cùng các đồ dùng sinh hoạt như mâm đồng, bình lọ, ấm, chén uống nước... của nghĩa quân. Trước sân nhà trưng bày là tượng đài lãnh tụ nghĩa quân Hoàng Hoa Thám.
Du khách trảy hội Yên Thế. Ảnh: Nguyễn Thúy
Kế bên đền Thề là đồn Phồn Xương, có bức tường thành dài đắp bằng đất và hàng lỗ châu mai. Đồn được Hoàng Hoa Thám cho xây dựng năm 1892, trấn giữ con đường độc đạo đi vào căn cứ nghĩa quân. Trước đồn là một hồ nước để bảo vệ mặt tiền đồn. Phía sau đồn hiện nay còn lại di tích doanh trại, chiến lũy của nghĩa quân. Gần đồn Phồn Xương có phố Bà Ba - trước kia chính là nơi ở của bà Đặng Thị Nho còn gọi là bà Ba Cẩn - vợ ba Hoàng Hoa Thám cũng là một vị tướng giỏi của nghĩa quân. Nơi đây còn ngôi mộ của bà Hoàng Thị Thế, con gái của Hoàng Hoa Thám và bà Ba Cẩn.
Hiện nay, được sự quan tâm của Thủ tướng Chính phủ, Khu di tích đang triển khai thi công phục dựng, xây mới Đình 3 tầng mái ở ngay trước cổng Đền Thề và đang tiến hành giải phóng mặt bằng xây dựng thêm một số hạng mục có quy mô như: cổng Tam quan; Đền thờ hoàng Hoa Thám và ghĩa quân; khu đồn lũy...
Ngoài là địa điểm sinh hoạt văn hóa, Khu di tích khởi nghĩa Yên Thế hiện đã trở thành điểm tham quan du lịch hấp dẫn trong hành trình du lịch về nguồn của tỉnh Bắc Giang. Điểm du lịch này được kết nối với Khu lưu niệm 6 điều bác Hồ dạy Công an Nhân dân tại xã Nhã Nam huyện Tân Yên khu du lịch An toàn khu 2 huyện Hiệp Hòa tạo thành một tour du lịch thu hút khá nhiều các đơn vị doanh nghiệp lữ hành và du khách quan tâm. Theo thống kê trung bình mỗi năm khu di tích khởi nghĩa Yên Thế đón khoảng trên 500 đoàn khách với khoảng gần 20 nghìn lượt khác đến tham quan, nghiên cứu, tìm hiểu.
Phát huy truyền thống quê hương anh hùng, những năm qua Đảng bộ và nhân dân Yên Thế luôn chú trọng thực hiện các chủ chương, chính sách của Đảng và Nhà nước, những kế hoạch, đề án phát triển của địa phương về công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, qua đó góp phần xây dựng Yên Thế ngày càng phát triển và đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc. Hơn một thế kỷ đã trôi qua, hình ảnh vị thủ lĩnh kiên cường Hoàng Hoa Thám vẫn còn in sâu trong tâm trí của mỗi người dân nước Việt. Những dư âm và chiến tích của cuộc khởi nghĩa Yên Thế vẫn còn hiện hữu trên nhiều trang sử, trên nhiều vùng quê. Tên tuổi Hoàng Hoa Thám và các thủ lĩnh nghĩa quân Yên Thế giờ đây đã gắn liền với nhiều tên đường, tên phố, địa danh, các công viên, quảng trường, trường học ở hầu khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước. Tưởng nhớ những đóng góp của người anh hùng dân tộc Hoàng Hoa Thám, tại di tích và cụm di tích lịch sử của vùng đất Bắc Giang nhân dân đều lập đền thờ ông. Với những vai trò to lớn của cuộc khởi nghĩa Yên Thế và giá trị của hệ thống di tích có liên quan ngày 10/5/2012, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 548/QĐ-TTg, xếp hạng “Di tích quốc gia đặc biệt” đối với Những điểm khởi nghĩa Yên Thế.
Hiện tại, dù chỉ tổ chức phần lễ, không tổ chức phần hội song UBND huyện Yên Thế đánh giá, trong dịp này, lượng khách đổ về khu di tích lịch sử Hoàng Hoa Thám sẽ khá lớn. Do đó Ban tổ chức lễ hội Yên Thế đang tăng cường cho công tác tuyên truyền quảng bá về lễ hội, đảm bảo công tác an ninh trật tự, phòng chống dịch Covid và đảm bảo vệ sinh môi trường nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho nhân dân đến với khu di tích./. Hoàng Anh
