Sau hơn 2 năm gần như tê liệt vì dịch bệnh, Du lịch Việt Nam đã có sự “trở lại” đầy ấn tượng. Không chỉ những chỉ tiêu phát triển Ngành có sự tăng trưởng mạnh mà nhận thức của toàn xã hội về vai trò động lực của ngành Du lịch đã có những chuyển biến tích cực, năng lực cạnh tranh của Du lịch Việt Nam trên bình diện quốc tế có bước tiến vượt bậc, sự năng động của cộng đồng doanh nghiệp, địa phương thi đua sáng tạo thêm nhiều sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu mới của thị trường được thể hiện rõ nét hơn… Nhân dịp kỷ niệm 62 năm thành lập ngành Du lịch Việt Nam (9/7/1960 - 9/7/2022), Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh đã dành thời gian trao đổi với Tạp chí Du lịch về kết quả cũng như những định hướng phát triển trong thời gian tới.
* Thưa Tổng cục trưởng, 6 tháng đầu năm 2022 đã ghi nhận những kết quả tích cực cũng như nhiều tín hiệu vui của ngành Du lịch, Tổng cục trưởng có thể cho biết cụ thể hơn?
* Tổng cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh: Sự chuyển hướng trong quan điểm và chính sách “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” của Chính phủ đã định hướng, mở đường cho ngành Du lịch, các địa phương và doanh nghiệp khôi phục hoạt động du lịch trở lại. Nhờ đó, hoạt động du lịch trên tinh thần thích ứng linh hoạt, an toàn, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19 đã diễn ra sôi động tại nhiều địa phương trên cả nước, du lịch quốc tế từng bước được khôi phục, ngành Du lịch đã có sự “trở lại” đầy ấn tượng. Trong 6 tháng đầu năm 2022, Du lịch Việt Nam đã đón và phục vụ 413.400 lượt khách quốc tế; 60,8 triệu lượt khách nội địa - vượt chỉ tiêu đề ra cho cả năm 2022; tổng thu từ khách du lịch ước đạt 265.000 tỷ đồng. Giá trị tuyệt đối của những con số nêu trên còn khiêm tốn nhưng nếu so sánh với cùng kỳ năm 2021 mới thấy được sự nỗ lực của toàn Ngành để đạt mức tăng trưởng vượt bậc, góp phần tạo đà cho sự phục hồi mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.
Trong 6 tháng đầu năm 2022, Du lịch Việt Nam cũng đón nhận nhiều tin vui từ đánh giá của cộng đồng du lịch quốc tế. Tại Diễn đàn Du lịch ASEAN 2022, 20 địa phương, đơn vị của Việt Nam được nhận các Giải thưởng Khách sạn Xanh ASEAN, Thành phố Du lịch sạch ASEAN, Địa điểm tổ chức MICE ASEAN và Sản phẩm du lịch bền vững ASEAN. Theo Báo cáo chỉ số năng lực phát triển du lịch toàn cầu năm 2021 của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), mức tăng trưởng các chỉ số năng lực phát triển của Du lịch Việt Nam cao thứ 3 thế giới, trong đó có 6 chỉ số được xếp vào nhóm dẫn đầu toàn cầu. Việt Nam cũng đứng thứ 2 trên thế giới về mức độ tự tin du lịch qua Chỉ số tự tin về du lịch (Travel Confidence Index) do Booking.com mới công bố. Hội An có mặt trong top 10 thành phố hiếu khách nhất thế giới năm 2022 của Booking.com… Kết quả này phản ánh những thành tựu trong công cuộc phòng chống dịch bệnh ở Việt Nam, sự thích ứng linh hoạt, an toàn cùng những nỗ lực không ngừng nghỉ triển khai hoạt động du lịch an toàn, những quyết sách nhằm phục hồi du lịch, mở cửa trở lại toàn bộ du lịch nội địa và quốc tế ngay sau khi dịch bệnh được kiểm soát tốt.
Một tín hiệu vui khác là trong gần 2 năm, Du lịch Việt Nam vẫn trao đổi, kết nối thường xuyên với các thị trường khách mục tiêu của Việt Nam. Chính vì vậy, thông tin tìm kiếm điểm đến của Du lịch Việt Nam vẫn nhận được sự quan tâm lớn của bạn bè quốc tế. Theo dữ liệu của Google Destination Insights, lượng tìm kiếm quốc tế về Du lịch Việt Nam từ các thị trường Mỹ, Australia, Pháp, Singapore, Ấn Độ, Nhật Bản, Đức, Anh, Canada… thuộc nhóm tăng cao nhất trên thế giới. Ngoài ra, Du lịch Việt Nam tiếp tục được đề cử tại 10 hạng mục trong hệ thống Giải thưởng World Travel Awards năm 2022... Sự công nhận của quốc tế không chỉ đánh dấu sự phục hồi đầy ấn tượng mà còn là niềm tự hào khi hình ảnh Việt Nam an toàn được truyền tải rộng khắp, góp phần mời gọi du khách quốc tế trở lại trải nghiệm một Việt Nam đầy sức sống với thiên nhiên tươi đẹp và nền văn hóa đầy bản sắc. Đồng thời giúp thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, tạo niềm tin cho Du lịch Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn tới.
* Tuy còn khiêm tốn nhưng những kết quả đó đã thể hiện sự nỗ lực vượt khó của toàn Ngành trong hơn 2 năm qua?
* Tổng cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh: Đúng như vậy. Nhìn lại hơn 2 năm dịch bệnh, ngành Du lịch đã phải hứng chịu những thiệt hại nặng nề. Một ví dụ cụ thể là hệ thống doanh nghiệp lữ hành - lực lượng quan trọng của Ngành đã hao hụt đáng kể, từ 2.656 doanh nghiệp lữ hành quốc tế năm 2019 còn 2.111 doanh nghiệp năm 2021. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp lữ hành đã có sự tăng trưởng trở lại ngay trong giai đoạn hiện nay. Trong 6 tháng đầu năm 2022 đã có gần 350 doanh nghiệp lữ hành quốc tế đăng ký cấp mới giấy phép, tăng gấp gần 15 lần so với cùng kỳ năm 2021 và gần bằng số doanh nghiệp cấp mới cùng kỳ năm 2019, nâng tổng số doanh nghiệp lữ hành quốc tế đã có giấy phép trên cả nước lên 2.448 doanh nghiệp; doanh nghiệp lữ hành nội địa đã đạt gần 1.000 doanh nghiệp có giấy phép. Các doanh nghiệp lữ hành đã nỗ lực không ngừng đổi mới, sáng tạo thêm nhiều loại hình sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu mới, góp phần từng bước phục hồi hoạt động du lịch ở nhiều địa phương trong cả nước.
Tuy nhiều cơ sở lưu trú du lịch phải hoạt động trong điều kiện cầm chừng trong suốt 2 năm 2020 và 2021 nhưng tổng thể toàn hệ thống vẫn có sự tăng trưởng về số lượng và chất lượng. Đến nay đã có hơn 70% số cơ sở lưu trú du lịch trên tổng số hơn 38.000 cơ sở với hơn 780.000 buồng đã hoạt động trở lại bình thường; công suất phòng các ngày cuối tuần đạt trung bình 40 - 50%, dịp nghỉ lễ đạt khoảng 70%, thậm chí đã xuất hiện tình trạng cháy phòng ở một số thời điểm tại các trung tâm du lịch biển trong mùa hè 2022. Trong bối cảnh còn rất nhiều thách thức: thị trường lớn nhất là Trung Quốc vẫn đóng cửa, khách Nga hầu như không có, kinh tế thế giới tiềm ẩn những bất ổn, khách du lịch quốc tế chưa thực sự có niềm tin đi du lịch trở lại… nhưng đã có hàng loạt các khu nghỉ dưỡng đẳng cấp, khu vui chơi giải trí hiện đại như Ville De Mont Mountain (Sapa, Lào Cai), Vedana Resort (Ninh Bình), Mikazuki (Đà Nẵng), Radisson Resort Phan Thiết (Bình Thuận), Holiday Inn Resort Ho Tram Beach (Bà Rịa - Vũng Tàu), Capella Hanoi (Hà Nội), Regent Phu Quoc, Sailling Club Signature Phu Quoc (Phú Quốc, Kiên Giang)… được chính thức đưa vào hoạt động, qua đó chứng minh năng lực vượt khó và niềm tin vào sự phục hồi nhanh chóng của các doanh nghiệp du lịch Việt Nam.
Sự nỗ lực của ngành Du lịch còn được thể hiện ở sự chủ động của các địa phương, doanh nghiệp trong việc tổ chức nhiều sự kiện du lịch quy mô lớn nhằm thu hút du khách du lịch, ví dụ như Lễ hội Hoa hồng, Cuộc đua Vó ngựa trên mây (Sapa); Hội chợ Du lịch quốc tế Hà Nội 2022, Lễ hội Du lịch biển Sầm Sơn (Thanh Hóa); Lễ hội “Tận hưởng Mùa hè Đà Nẵng 2022”, Carnaval Hạ Long (Quảng Ninh), Festival Huế (Thừa Thiên Huế), Ngày hội Du lịch TP. Hồ Chí Minh 2022… Những sự kiện này đã tạo ra điểm nhấn để hoạt động du lịch diễn ra sôi nổi trở lại, đặc biệt là tại các trung tâm du lịch lớn. Mặt khác, nhận thức về vai trò động lực của ngành Du lịch đã được các địa phương, doanh nghiệp, điểm đến được coi trọng hơn bằng việc quán triệt và thực hiện nghiêm túc nguyên tắc: “Có tổ chức chặt chẽ, đảm bảo lộ trình, an toàn, khoa học, phù hợp, hiệu quả; không cầu toàn, không nóng vội và thực hiện đồng bộ, nhất quán” khi mở cửa trở lại. Có thể khẳng định, hoạt động du lịch đã từng bước sôi động trở lại sau hơn 2 năm ngưng trệ. Đây là cơ sở để khẳng định du lịch Việt Nam an toàn, hấp dẫn và thể hiện những nỗ lực vượt khó của Du lịch Việt Nam nói chung và cộng đồng doanh nghiệp, địa phương nói riêng.
* Sau dịch bệnh, nhu cầu của thị trường đã có sự thay đổi dẫn tới chuỗi cung ứng dịch vụ du lịch cũng thay đổi theo, Tổng cục trưởng có chỉ đạo định hướng toàn Ngành như thế nào trong thời gian tới?
* Tổng cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh: Theo nhiều nghiên cứu đã được công bố của Tổ chức Du lịch thể giới (UNWTO) và Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới (WTTC) cũng như nhiều tổ chức du lịch quốc tế uy tín khác, nhu cầu và hành vi của khách du lịch đã có sự thay đổi đáng kể sau dịch bệnh. Khách du lịch hiện nay có xu hướng lựa chọn các điểm đến du lịch an toàn, du lịch xanh, du lịch sinh thái, du lịch chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe và các điểm nghỉ dưỡng cách biệt. Xu hướng đi du lịch đến các điểm đến gần, đi theo nhóm nhỏ hoặc nhóm gia đình tiếp tục là lựa chọn ưu tiên của nhiều khách du lịch. Đối với các chuyến đi đến các điểm đến xa, khách có xu hướng lựa chọn ít điểm hơn trong một chuyến đi và thời gian lưu trú cũng dài hơn trong một điểm đến. Xu hướng ứng dụng công nghệ trong kinh doanh và trải nghiệm du lịch ngày càng phổ biến, dịch vụ trực tuyến, du lịch thông minh sẽ dần thay thế nhiều công đoạn dịch vụ truyền thống.
Đứng trước những thay đổi ó, Du lịch Việt Nam cần tập trung đẩy mạnh liên kết, hợp tác giữa các điểm đến, doanh nghiệp hàng không nhằm xây dựng sản phẩm du lịch mới với các dòng sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch xanh, các sản phẩm nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc sức khỏe... có tiềm năng và lợi thế cạnh tranh nhằm mang đến cho du khách nhiều sản phẩm và trải nghiệm du lịch đa dạng, phù hợp với nhu cầu và xu hướng mới. Đồng thời, ngành Du lịch tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công tác marketing, quản lý và phát triển điểm đến thông minh, phát triển hệ thống thông tin số và các ứng dụng du lịch; hỗ trợ các doanh nghiệp, cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, nâng cao nhận thức về ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành Du lịch.
Du lịch Việt Nam cần tiếp tục triển khai có hiệu quả công tác truyền thông, xúc tiến du lịch tại thị trường trong và ngoài nước thông qua Chương trình “Live Fully in Vietnam - Trải nghiệm trọn vẹn tại Việt Nam”, đẩy mạnh truyền thông trên các nền tảng số; huy động sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp tại các hội chợ du lịch quốc tế lớn trên thế giới, nhất là hội chợ tại các thị trường trọng điểm; khai thác tốt các thị trường truyền thống, thị trường đã phục hồi kết nối hàng không và thị trường đã cho phép công dân đi du lịch nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand, Ấn Độ, châu Âu, Bắc Mỹ và Đông Nam Á; tập trung nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật; khuyến khích công tác đào tạo và đào tạo lại nghiệp vụ, kỹ năng cho nguồn nhân lực để đảm bảo đủ số lượng và chất lượng đáp ứng được yêu cầu phát triển trong trạng thái bình thường mới…
Trong bối cảnh các nguồn lực còn khó khăn, người làm du lịch phải không ngừng đổi mới tư duy, đổi mới cách làm trong việc tiếp cận thị trường và phát triển sản phẩm, đầu tư mạnh vào công nghệ trong phát triển du lịch nhằm mang lại giá trị gia tăng cao hơn so với trước đại dịch.
*Nhân dịp kỷ niệm 62 năm thành lập ngành Du lịch Việt Nam (9/7/1960 - 9/7/2022), Tổng cục trưởng có nhắn gửi gì đến người lao động trong Ngành?
* Tổng cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh: Dịp kỷ niệm thành lập Ngành là thời điểm chúng ta cùng nhìn lại những kết quả đã đạt được và xác định những mục tiêu, định hướng, giải pháp cho giai đoạn tới. Mục tiêu trở thành ngành kinh tế mũi nhọn đã được Đảng, Nhà nước, Chính phủ xác định cho ngành Du lịch; kỳ vọng của toàn xã hội về vai trò là động lực phát triển kinh tế - xã hội của Du lịch cũng đã được đặt ra. Toàn thể người lao động trong ngành Du lịch, từ cơ quan quản lý từ Trung ương đến địa phương, hệ thống doanh nghiệp, cộng đồng dân cư cần tiếp tục nỗ lực để biến những mục tiêu, kỳ vọng đó thành hiện thực trong thời gian tới.
Năm 2022 và những năm tiếp theo sẽ còn nhiều khó khăn bởi những thách thức mới nảy sinh như xung đột Ucraina - Nga, tác động từ suy thoái kinh tế toàn cầu, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các điểm đến trong cùng khu vực, một số thị trường quan trọng của Du lịch Việt Nam chưa sẵn sàng mở cửa… sẽ có tác động không nhỏ tới Du lịch Việt Nam. Hy vọng với sự quyết tâm, đồng lòng cùng sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương, ngành Du lịch sẽ nhanh chóng phục hồi, lấy lại đà tăng trưởng và tiếp tục có những đóng góp tích cực vào sự phát triển của nền kinh tế, góp phần cải thiện chất lượng đời sống người dân, phát huy hiệu quả các giá trị di sản văn hóa và nâng cao hình ảnh đất nước, con người Việt Nam trên trường quốc tế.
Nhân dịp kỷ niệm 62 năm ngày thành lập ngành Du lịch Việt Nam (9/7/1960 – 9/7/2022), thay mặt Lãnh đạo Tổng cục Du lịch, tôi xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm chỉ đạo của các đồng chí Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; cảm ơn sự hợp tác của các Bộ, Ngành và các địa phương; sự hỗ trợ, giúp đỡ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; sự đồng hành của các doanh nghiệp du lịch; sự hợp tác, chia sẻ của các cơ quan báo chí, truyền thông đối với sự phát triển của ngành Du lịch trong thời gian qua và mong tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ, ủng hộ, đồng hành, hợp tác sâu sắc hơn nữa trong thời gian tới.
Tôi cũng xin trân trọng gửi lời cảm ơn và tri ân đến các thế hệ những người làm du lịch, nhất là các doanh nhân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đang trực tiếp làm việc trong Ngành trên khắp cả nước về những nỗ lực lao động, sáng tạo, vượt qua các thách thức, khắc phục khó khăn, đóng góp cho sự phát triển Du lịch Việt Nam thời gian qua.
Chúc Du lịch Việt Nam tiếp tục đạt được nhiều thành tựu mới, thực hiện thắng lợi mục tiêu trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước./.
THEO TẠP CHÍ DU LỊCH
