Phát triển du lịch mùa vải thiều ở huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) đã được quan tâm thực hiện từ nhiều năm song năm nay với cách làm bài bản, đa dạng và nhiều nét mới đã tạo sự hấp dẫn, lan tỏa mạnh mẽ. Thành công trong việc xây dựng, phát triển tour du lịch mùa vải thiều sẽ góp phần quan trọng để huyện Lục Ngạn khai thác hiệu quả tiềm năng, nâng giá trị quả vải.

Nhiều sáng tạo

Mùa thu hoạch vải thiều đang chính vụ nên ở Lục Ngạn những ngày này tràn ngập sắc đỏ của vải chín trên những vườn đồi. Với chủ đề “Lục Ngạn mùa vải chín”, địa phương kỳ vọng sẽ đón khoảng 100 nghìn lượt khách, tạo ra điểm nhấn trong phát triển du lịch.

Khách du lịch trải nghiệm vườn vải.

Những năm trước, vườn vải của Hợp tác xã (HTX) Sản xuất nông nghiệp du lịch sinh thái Giáp Sơn ở thôn Chão (xã Giáp Sơn) là địa chỉ tham quan của nhiều du khách. HTX nổi tiếng với bí quyết chăm sóc vải thiều ra hoa, đậu quả trên thân cây. Do vải được sản xuất đạt tiêu chuẩn nên tiêu thụ thuận lợi. Năm nay, HTX kết hợp với Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Phúc Lâm tổ chức tour du lịch vườn vải thiều Global GAP. 

Tham gia tour, du khách được tham quan vườn vải 2 ha và nhiều nhà vườn lân cận để tìm hiểu quy trình sản xuất, thưởng thức những trái vải chín mọng và chụp ảnh lưu niệm, mua vải làm quà biếu. Trước đó, thời điểm vải nở hoa, đơn vị lữ hành này đã từng đưa khách ở Hà Nội tới ngắm hoa vải thiều, cắm trại dưới tán cây. Ngoài thăm vườn, chụp ảnh, du khách được trải nghiệm thu hoạch mật ong. Đặc biệt, 14 cây vải đã được mua với giá hơn 10 triệu đồng/cây để khi vải chín sẽ lên thu hoạch.

Chị Trương Thị Bẩy, Giám đốc HTX cho hay: “HTX có hơn 2 ha vải trồng theo quy trình GlobalGAP với sản lượng khoảng 30 tấn, dịp này tiếp tục được chọn là một trong những điểm đến trong hành trình tham quan, khám phá mùa vải thiều. Ý thức được việc kết hợp sản xuất với làm du lịch, chúng tôi sẽ tận tình làm hướng dẫn viên và phục vụ ăn uống tại chỗ. Để du khách thoải mái dạo chơi trong vườn, đơn vị lữ hành đã hỗ trợ HTX xây dựng các chòi nghỉ chân, bàn ghế, lắp đặt giàn phun sương để tạo cảm giác mát mẻ cho khách khi thăm vườn”.

Theo tour du lịch được thiết kế, chỉ với 100 nghìn đồng khi mua vé trực tiếp tại vườn, du khách có thể tham gia trải nghiệm vườn vải, tự do ăn vải, tham quan, trải nghiệm những hoạt động thú vị và lưu giữ kỷ niệm tại vườn. Ngoài ra còn tour trải nghiệm hái vải ban đêm với giá 500 nghìn đồng, khách sẽ được ăn “buffet vải”, ăn tối cùng bà con và nghỉ qua đêm tại nhà dân. Tổ chức cuộc thi ảnh “Đại sứ vải thiều” với nhiều phần thưởng hấp dẫn… 

Chị Nguyễn Thị Tuyết, đại diện đơn vị tổ chức cho biết: "Tôi sinh ra, lớn lên ở Bắc Giang và từng được thưởng thức những trái vải ở Mexico, Úc, Trung Quốc nhưng hiếm nơi nào có hương vị thơm ngon như vải thiều Lục Ngạn. Ở nước ngoài, họ đã rất thành công phát triển các tour thăm vườn nho, cherry... Nhận thấy tiềm năng ở Lục Ngạn rất lớn, tôi ấp ủ thực hiện tour du lịch vườn vải để giới thiệu đặc sản này đi xa hơn nữa”.

Nhà vườn, HTX chủ động vào vụ

Trên địa bàn huyện Lục Ngạn hiện có gần 20 HTX kinh doanh dịch vụ du lịch. Trước mùa vải chín, huyện đã khảo sát, lựa chọn điểm du lịch, HTX, nhà vườn có cảnh đẹp, sản xuất theo quy trình VietGAP, GlobalGAP có diện tích lớn, vườn quả sai, đi lại thuận tiện; chủ nhà thân thiện, nhiệt tình. Trong đó tập trung ở các xã có nhiều nhà vườn đẹp như: Thanh Hải, Quý Sơn, Tân Sơn, Giáp Sơn, Hộ Đáp, Nam Dương, Trù Hựu, Phượng Sơn… 

Nghệ sĩ Xuân Bắc làm MC game show thi hái vải thiều.

Một số đơn vị từng đón tiếp và tổ chức nhiều sự kiện như: HTX dịch vụ du lịch văn hóa Đông Bắc (thị trấn Chũ), HTX Nông sản sạch Bình Nguyên và HTX Du lịch Đồng Dao (xã Quý Sơn), HTX Sản xuất nông nghiệp và thương mại du lịch Thanh Hải (xã Thanh Hải), HTX Lục Ngạn xanh (xã Đồng Cốc)… Thời điểm này, các HTX đã hoàn thiện nhiều hạng mục cơ sở vật chất đón tiếp khách và đang tích cực quảng bá, liên kết với các nhà vườn, công ty lữ hành đưa khách đến.

Tại HTX Nông sản sạch Bình Nguyên, chuẩn bị cho mùa du lịch năm nay, một số đơn vị lữ hành tại Hà Nội và TP Bắc Giang đã kết nối, lên lịch đưa khách đến nhà vườn. Bên cạnh các nhà chòi, vườn hoa, cây cảnh được đầu tư trước đây, HTX vừa xây dựng thêm nhà cộng đồng làm nơi tổ chức các sự kiện sinh hoạt văn hóa, ẩm thực, đồng thời tuyển thêm đầu bếp, nhân viên phục vụ. Còn chị Phương Thị Lý, Phó Giám đốc HTX Du lịch tổng hợp Sơn Hải nói: “Chúng tôi đã chủ động xây dựng lịch trình tham quan, tổ chức quay clip, chụp ảnh đăng bài lên mạng xã hội và đã nhận được nhiều hợp đồng phục vụ cả khách trong và ngoài tỉnh. Sau khi tham quan, trải nghiệm vườn vải tại xã Thanh Hải, du khách sẽ di chuyển bằng thuyền ra đảo nổi trên hồ Cấm Sơn để ăn nghỉ tại đây với các món ăn dân dã như cá hồ, gà đồi, thịt nướng, canh chua... Một số đơn vị lữ hành cũng như đoàn khách lẻ đã đăng ký sử dụng dịch vụ của chúng tôi”. Tương tự, từ đầu vụ đến nay, HTX thương mại du lịch Trù Hựu đã đón tiếp, phục vụ hàng chục đoàn, trong đó có nhiều đoàn ở miền Nam.

Nâng giá trị quả vải, tăng thu nhập

Huyện Lục Ngạn được biết đến là “vựa” cây ăn quả lớn nhất miền Bắc, trong đó vải thiều là cây chủ lực có thương hiệu từ lâu. Năm 2023 diện tích vải thiều toàn huyện hơn 17 nghìn ha, sản lượng khoảng 98 nghìn tấn. Hiện phần lớn người dân Lục Ngạn chăm sóc vải thiều theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. 

Nhằm quảng bá, giới thiệu và thu hút khách tham quan, trải nghiệm và mua sắm vải thiều, sản phẩm đặc trưng của huyện, sáng 13/6, tại điểm du lịch Bầu Tiên thuộc HTX Du lịch Đồng Dao, thôn Đồng Dao, xã Quý Sơn, UBND huyện Lục Ngạn tổ chức khai mạc Chương trình du lịch “Lục Ngạn mùa vải chín 2023” với chủ đề “Tinh hoa trái cây Việt - Đặc sản Việt Nam đạt kỷ lục châu Á”. 

Chương trình có sự tham gia của nhiều vị khách mời, đặc biệt là Nghệ sĩ Ưu tú Xuân Bắc, Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam với vai trò MC game show thi hái vải được livestream trên nhiều nền tảng mạng xã hội, tạo sự lan tỏa cho sự kiện. Trong khuôn khổ sự kiện, cơ quan chức năng huyện thành lập các tổ hướng dẫn viên, thuyết minh viên am hiểu lịch sử vùng đất, con người và quy trình sản xuất vải để giới thiệu đến khách du lịch".

Huyện Lục Ngạn cũng tuyên truyền đến cán bộ và nhân dân về lợi ích của du lịch trong phát triển kinh tế và tiêu thụ nông sản. Yêu cầu thực hiện quy tắc ứng xử văn minh, thân thiện. Các nhà vườn minh bạch trong thu phí, bán hàng bảo đảm chất lượng, giá cả hợp lý. Đồng thời tuyên truyền, vận động nhân dân chỉnh trang đường làng, ngõ xóm, trồng hoa, quét dọn vườn đồi sạch đẹp, bố trí bàn ghế, mắc võng để du khách thư giãn… Hướng dẫn các địa phương, HTX xây dựng sản phẩm, lịch trình tour, tuyến gắn việc trải nghiệm vườn vải… 

Điểm mới năm nay là huyện chỉ hỗ trợ về mặt tuyên truyền, định hướng cho các HTX chủ động xây dựng chương trình và các sự kiện thay vì chỉ dựa vào Nhà nước như trước. Hầu hết các HTX đã năng động, sáng tạo trong cách thức quảng bá, tổ chức tour, tuyến, chủ động tổ chức nhiều trò chơi, cuộc thi cho khách và làm sản phẩm như trà, bánh mỳ làm từ vải, siro vải...